Bài 10 trong sách giáo khoa Vật lý 9 là một trong những bài học quan trọng, giúp học sinh hiểu rõ hơn về biến trở và điện trở dùng trong kỹ thuật. Bài viết này sẽ đi sâu vào giải bài tập lý 9 bài 10, cung cấp cho bạn đọc kiến thức chi tiết và những bài tập vận dụng thực tế.
Khái Niệm Về Biến Trở Và Điện Trở
Trước khi đi vào giải bài tập, chúng ta cần nắm vững khái niệm về biến trở và điện trở.
- Điện trở: Là linh kiện điện tử có chức năng cản trở dòng điện chạy qua nó. Giá trị của điện trở được đo bằng đơn vị Ohm (Ω).
- Biến trở: Là một loại điện trở có thể thay đổi được giá trị. Biến trở được sử dụng để điều chỉnh cường độ dòng điện hoặc hiệu điện thế trong mạch điện.
Phân Loại Và Ký Hiệu Của Biến Trở
Có nhiều loại biến trở khác nhau, được phân loại dựa trên vật liệu cấu tạo, hình dạng, và cách thức hoạt động.
Phân Loại Theo Vật Liệu Cấu Tạo
- Biến trở than: Được làm từ bột than nén, có giá thành rẻ nhưng độ chính xác không cao.
- Biến trở dây quấn: Sử dụng dây dẫn có điện trở suất lớn quấn quanh lõi cách điện. Loại biến trở này có độ chính xác cao hơn biến trở than.
Phân Loại Theo Cách Thức Hoạt Động
- Biến trở con chạy: Có con chạy di động trên đường dẫn, cho phép thay đổi giá trị điện trở.
- Biến trở xoay: Thay đổi giá trị điện trở bằng cách xoay núm điều chỉnh.
Ký Hiệu Của Biến Trở
Trong các sơ đồ mạch điện, biến trở thường được ký hiệu bằng hình chữ nhật có mũi tên xiên chéo.
[image-1|bien-tro-ky-hieu|Ký hiệu biến trở|A close-up image of various electronic components, including resistors and potentiometers, with clear labels indicating their symbols and values. The image highlights the difference between fixed resistors and variable resistors (potentiometers), emphasizing the adjustable arrow symbol that represents a potentiometer.]
Điện Trở Dùng Trong Kỹ Thuật
Trong kỹ thuật, điện trở được sử dụng rất rộng rãi trong các thiết bị điện tử, từ đơn giản đến phức tạp. Một số loại điện trở phổ biến bao gồm:
- Điện trở nhiệt: Thay đổi giá trị điện trở theo nhiệt độ.
- Quang điện trở: Thay đổi giá trị điện trở khi có ánh sáng chiếu vào.
- Điện trở shunt: Được mắc song song với thiết bị cần đo dòng điện để đo dòng điện lớn.
[image-2|dien-tro-ky-thuat|Điện trở dùng trong kỹ thuật|A wide shot of a modern electronics laboratory workbench, featuring a variety of tools, components, and measuring equipment. The focus is on a breadboard with different types of resistors connected in a circuit, demonstrating their practical applications.]
Giải Bài Tập Lý 9 Bài 10
Bài 10.1
Đề bài: Một biến trở con chạy có điện trở lớn nhất là 20Ω. Dây điện trở của biến trở được làm bằng hợp kim nikelin có điện trở suất 0,40.10^-6 Ωm và có tiết diện 0,5mm^2. Tính chiều dài của dây dẫn làm biến trở.
Lời giải:
- Điện trở suất của nikelin: ρ = 0,40.10^-6 Ωm
- Tiết diện dây dẫn: S = 0,5mm^2 = 0,5.10^-6 m^2
- Điện trở lớn nhất của biến trở: R = 20Ω
Áp dụng công thức tính điện trở: R = ρ.l/S, ta có:
- Chiều dài dây dẫn: l = R.S/ρ = 20.(0,5.10^-6)/(0,40.10^-6) = 25m
Vậy, chiều dài của dây dẫn làm biến trở là 25m.
Bài 10.2
Đề bài: Một bóng đèn có ghi 220V – 75W được thắp sáng liên tục với hiệu điện thế 220V trong 4 giờ. Tính:
a) Cường độ dòng điện chạy qua bóng đèn.
b) Điện năng mà bóng đèn tiêu thụ trong 30 ngày.
Lời giải:
a) Cường độ dòng điện chạy qua bóng đèn: I = P/U = 75/220 ≈ 0,34A
b) Điện năng tiêu thụ trong 1 ngày: A1 = P.t = 75.4 = 300Wh = 0,3kWh
Điện năng tiêu thụ trong 30 ngày: A = 30.A1 = 30.0,3 = 9kWh
Vậy, cường độ dòng điện chạy qua bóng đèn là 0,34A và điện năng tiêu thụ trong 30 ngày là 9kWh.
Kết Luận
Bài viết đã cung cấp cho bạn đọc kiến thức cơ bản về biến trở và điện trở, đồng thời hướng dẫn giải một số bài tập trong SGK Vật lý 9 bài 10. Hy vọng bài viết sẽ giúp ích cho các bạn trong quá trình học tập môn Vật lý.
Các Câu Hỏi Thường Gặp
1. Biến trở được sử dụng để làm gì?
Biến trở được sử dụng để điều chỉnh cường độ dòng điện hoặc hiệu điện thế trong mạch điện.
2. Điện trở dùng trong kỹ thuật có những loại nào?
Có nhiều loại điện trở dùng trong kỹ thuật, ví dụ như: điện trở nhiệt, quang điện trở, điện trở shunt…
3. Làm thế nào để tính chiều dài dây dẫn của biến trở?
Để tính chiều dài dây dẫn của biến trở, ta sử dụng công thức: l = R.S/ρ, trong đó:
- l: chiều dài dây dẫn (m)
- R: điện trở của biến trở (Ω)
- S: tiết diện dây dẫn (m^2)
- ρ: điện trở suất của vật liệu làm dây dẫn (Ωm)
Bạn Cần Hỗ Trợ?
Nếu bạn cần hỗ trợ thêm về giải bài tập lý 9 bài 10 hoặc các vấn đề liên quan đến vật lý, hãy liên hệ với chúng tôi:
- Số Điện Thoại: 0372999996
- Email: [email protected]
- Địa chỉ: 236 Cầu Giấy, Hà Nội.
Chúng tôi có đội ngũ chăm sóc khách hàng 24/7 sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của bạn.