Làm Bài Văn Nghị Luận Giải Thích là một kỹ năng quan trọng trong chương trình học tiếng Việt ở bậc phổ thông. Bài viết này sẽ giúp bạn nắm vững các bước để viết một bài văn nghị luận giải thích hiệu quả, từ khâu xác định đề bài đến việc triển khai lập luận một cách logic và thuyết phục.
Bí kíp chinh phục đề bài
Trước khi bắt đầu viết, điều quan trọng là phải hiểu rõ yêu cầu của đề bài. Đọc kỹ đề bài, gạch chân những từ khóa quan trọng, từ đó xác định chủ đề, vấn đề cần giải thích và yêu cầu của bài viết.
Ví dụ: Đề bài yêu cầu giải thích câu tục ngữ “Có công mài sắt có ngày nên kim”. Từ khóa chính ở đây là “có công mài sắt có ngày nên kim” – một câu tục ngữ ẩn chứa ý nghĩa sâu sắc về sự kiên trì, nhẫn nại. Yêu cầu của bài viết là phân tích ý nghĩa của câu tục ngữ, liên hệ thực tế và rút ra bài học.
Phân tích vấn đề và xây dựng luận điểm
Bước tiếp theo là phân tích vấn đề cần giải thích. Phân tích nghĩa đen, nghĩa bóng của câu tục ngữ, thành ngữ, câu danh ngôn… Tìm hiểu nguồn gốc, xuất xứ của câu tục ngữ, thành ngữ, câu danh ngôn… Từ đó, xác định luận điểm chính và các luận điểm phụ để triển khai bài viết một cách logic và thuyết phục.
Ví dụ: Trong câu tục ngữ “Có công mài sắt có ngày nên kim”, nghĩa đen là chỉ sự kiên trì mài sắt, dù sắt cứng đến đâu cũng sẽ biến thành kim nhọn. Nghĩa bóng là khuyên con người cần kiên trì, nhẫn nại, không nản lòng trước khó khăn, thử thách. Luận điểm chính của bài viết có thể là: “Câu tục ngữ “Có công mài sắt có ngày nên kim” khuyên con người cần kiên trì, nhẫn nại để đạt được thành công”.
Triển khai lập luận
Phần này là trọng tâm của bài văn nghị luận giải thích. Bạn cần đưa ra các luận điểm phụ để làm sáng tỏ luận điểm chính. Mỗi luận điểm phụ cần được triển khai bằng cách:
- Dẫn chứng: Dùng các dẫn chứng thực tế, lịch sử, văn học, khoa học… để minh họa cho luận điểm. Dẫn chứng phải chính xác, phù hợp và thuyết phục.
- Lí lẽ: Sử dụng lí lẽ logic, hợp lí để giải thích cho dẫn chứng và làm sáng tỏ luận điểm.
- Phân tích: Phân tích sâu sắc ý nghĩa của dẫn chứng và lí lẽ, kết nối chúng với luận điểm chính.
- Bình luận: Nêu suy nghĩ, cảm nhận của bản thân về vấn đề, rút ra bài học, liên hệ thực tế.
Ví dụ: Để chứng minh cho luận điểm “Kiên trì, nhẫn nại là chìa khóa dẫn đến thành công”, bạn có thể đưa ra dẫn chứng về những người thành công nhờ sự kiên trì, nhẫn nại như: nhà bác học Thomas Edison đã phải thử nghiệm hàng ngàn lần mới tìm ra cách chế tạo bóng đèn; nhà văn Victor Hugo đã phải viết đi viết lại nhiều lần mới hoàn thành tác phẩm “Les Misérables”…
Kết thúc bài viết
Phần kết luận cần tóm tắt lại nội dung chính của bài viết, khẳng định lại luận điểm chính và nêu ra ý nghĩa, bài học rút ra từ vấn đề được giải thích. Lời kết thúc nên ngắn gọn, súc tích và ấn tượng.
Ví dụ: Kết thúc bài văn nghị luận giải thích về câu tục ngữ “Có công mài sắt có ngày nên kim”, bạn có thể khẳng định lại: “Câu tục ngữ “Có công mài sắt có ngày nên kim” là lời khuyên quý báu về sự kiên trì, nhẫn nại. Kiên trì, nhẫn nại là phẩm chất cần thiết để đạt được thành công trong cuộc sống”.
Lưu ý
- Sử dụng ngôn ngữ chính xác, giàu hình ảnh, ẩn dụ, so sánh để bài viết thêm sinh động, hấp dẫn.
- Luôn giữ mạch lạc, logic trong quá trình triển khai luận điểm.
- Tránh sử dụng những câu văn rườm rà, lặp lại, thiếu liên kết.
- Cần tập trung vào nội dung chính, tránh lạc đề hoặc đi quá sâu vào những vấn đề không liên quan.
Gợi ý thêm:
- Bạn có thể tìm kiếm thông tin trên mạng internet, sách báo để có thêm kiến thức về chủ đề cần giải thích.
- Hãy đọc những bài văn nghị luận giải thích mẫu để học hỏi cách thức triển khai bài viết một cách hiệu quả.
- Luyện tập viết thường xuyên để nâng cao kỹ năng viết văn nghị luận giải thích.
FAQ
1. Làm sao để tìm dẫn chứng cho bài văn nghị luận giải thích?
- Hãy tìm kiếm dẫn chứng từ thực tế, lịch sử, văn học, khoa học, đời sống xã hội…
- Dẫn chứng phải chính xác, phù hợp với vấn đề cần giải thích.
2. Bài văn nghị luận giải thích cần bao nhiêu luận điểm phụ?
- Số lượng luận điểm phụ tùy thuộc vào độ phức tạp của vấn đề cần giải thích.
- Nên chia bài viết thành 3-4 luận điểm phụ để triển khai bài viết một cách hợp lí.
3. Cách nào để viết một bài văn nghị luận giải thích hay?
- Hãy tập trung vào nội dung chính, tránh lạc đề hoặc đi quá sâu vào những vấn đề không liên quan.
- Sử dụng ngôn ngữ chính xác, giàu hình ảnh, ẩn dụ, so sánh.
- Luôn giữ mạch lạc, logic trong quá trình triển khai luận điểm.
4. Có thể tìm kiếm thêm bài viết về nghị luận giải thích ở đâu?
- Bạn có thể tìm kiếm thêm thông tin trên mạng internet, sách báo.
- KQBD PUB cũng cung cấp nhiều bài viết và tài liệu hữu ích về văn học, tiếng Việt.
5. Cần hỗ trợ thêm về cách viết bài văn nghị luận giải thích?
Hãy liên hệ với chúng tôi qua Số Điện Thoại: 0372999996, Email: [email protected] Hoặc đến địa chỉ: 236 Cầu Giấy, Hà Nội. Chúng tôi có đội ngũ chuyên viên hỗ trợ bạn 24/7.